KKM’de Azalan Stoklar Piyasayı Rahatlatıyor
Merkez Bankası’nın geçtiğimiz yıldan bu yana attığı adımlarla kur korumalı mevduat (KKM) hesaplarındaki düşüş hızla devam ediyor. QNB Finansbank ekonomistlerine göre, KKM stokları yılsonunda 25 milyar dolara kadar gerileyerek piyasa üzerindeki baskıyı azaltacak. Bu hesaplamalar, yeni ekonomi yönetiminin uyguladığı vergi avantajlarının kaldırılması ve faiz üst sınırlarının indirilmesi gibi adımlarla destekleniyor.
KKM’den Kurtulma Stratejisi ve Yansıması
QNB Finansbank ekonomistlerinden Erkin Işık, Deniz Çiçek ve Kaan Özçelikkale, KKM’nin ne zaman sona ereceğini hesaplamaya yönelik bir model geliştirdi. Haziran sonu itibariyle 66,8 milyar dolar olan KKM stok tutarı, Temmuz ortasında 62,5 milyar dolara geriledi. Bu düşüşün yılsonuna kadar sürmesiyle KKM’nin TCMB bilançosu ve parasal göstergeler üzerindeki baskısının belirgin şekilde azalması bekleniyor.
BDDK Verileri ve Haftalık Tahminler
Ekonomistler, analizlerini Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından haftalık olarak açıklanan TL bazındaki KKM verilerine dayandırdı. Ayrıca, Merkez Bankası’nın döviz karşılığı stok verileri de aylık olarak değerlendirildi. Bu şekilde, haftalık KKM yenileme oranlarını hesaplayarak stok KKM’nin gelecekteki seyrini tahmin etmeyi başardılar.
KKM'nin Parasal Genişleme Üzerindeki Etkisi
Kur korumalı mevduat, kurların yükseldiği dönemlerde, Merkez Bankası’nın para politikalarının etkinliğini azaltan bir unsur olarak öne çıkıyor. Bu nedenle KKM’den kurtulma çalışmaları, bir yıldan fazladır çeşitli düzenlemelerle devam ediyor.
Düzenlemeler ve Getirilerdeki Değişiklikler
1 Temmuz’dan önce KKM ve katılım hesaplarına uygulanan kurumlar vergisi istisnası sona erdirildi. Ayrıca 17 Temmuz’da, TCMB KKM hesaplarına uygulanan faiz alt sınırını politika faizinin %80’inden %70’ine düşürdü. Böylece 22 Temmuz’dan itibaren geçerli olarak KKM’nin faiz alt sınırı %40’tan %35’e indirildi.
Geçen Haftaki Düşüş ve Gelecek Beklentiler
Ekonomistlerin hesaplamalarına göre temmuz ayının son haftasında haftalık KKM itfa tutarları 6,5 milyar dolar seviyelerine çıkacak. Eğer yenileme oranları düşük kalırsa, haftalık düşüş 3 milyar dolar civarında olacak. Bu eğilim, KKM’deki çözülme hızını daha da görünür hale getirecek.
Döviz Mevduata Kayış İhtimali
Küçük de olsa bir kısmının döviz mevduatına kayması muhtemel. Ancak bu durum, TCMB’nin döviz alım hızını ve döviz mevduatındaki düşüşü yavaşlatabilir. QNB Finansbank ekonomistlerine göre KKM’deki düşüşün devam etmesi, finansal istikrar ve para politikasının etkinliği açısından önem taşıyor. Ayrıca, TCMB bilançosunda KKM dahil net döviz pozisyonunun ve yurtiçi yerleşikler tarafında KKM dahil toplam döviz yatırımlarındaki iyileşmenin sürmesi bekleniyor.
KKM Hakkında En Çok Merak Edilen Sorular
KKM Nedir ve Nasıl Çalışır?
Kur korumalı mevduat (KKM), Türkiye'de kurda istikrar sağlamak amacıyla devreye alınmış bir finansal üründür. Bankalarda hesap açtıran kullanıcılar, belirli bir süre boyunca TL mevduatlarını döviz kurlarındaki dalgalanmalara karşı güvence altına alarak finansal risklerini azaltır. KKM hesapları, bankaların sunduğu çeşitli faiz oranları ve döviz kuru farklarından elde edilen getirilerle korunur. Böylece, kullanıcılar TL'nin değer kaybından etkilenmezler. Bu hesaplar, genellikle kısa vadeli (3 ay) olup, düzenli olarak güncellenen faiz oranlarına tabidir.
KKM’nin Ekonomiye Etkileri Nelerdir?
KKM, ekonomiye çeşitli yollarla etki eder. İlk olarak, döviz kurlarındaki dalgalanmalardan kaynaklanan riskleri azaltarak finansal istikrar sağlar. Ayrıca, Merkez Bankası ve diğer finansal kurumların para politikalarının etkinliğini artırır. Ancak, KKM'nin aşırı kullanımı parasal genişlemeye yol açarak, enflasyonist baskılara neden olabilir. Ekonomi üzerinde yaratılan bu baskı, faiz oranları ve diğer parasal göstergeler üzerinde de belirgin etkiler oluşturur. Bu nedenle, KKM stoklarının düşüşünü sağlamak için yeni düzenlemeler ve stratejiler geliştirilmiştir.
Resmi Gazete'de Yayımlanan KKM Stopaj Oranı Yüzde Kaç Oldu?
Kur korumalı mevduata vergi avantajı kaldırıldı ve %5 ile %7,5 arasında stopaj uygulanması kararlaştırıldı. Resmi Gazete'ye göre, 6 ay vadeli KKM'ye %7,5, 1 yıla kadar vadeli KKM'ye ise %5 stopaj uygulanacak. Aynı oranlar altın dönüşümlü hesaplar ve kur korumalı katılım hesapları için de geçerli olacak. 1 Temmuz'da kur korumalı mevduat ve katılım hesaplarına kurumlar vergisi istisnası da kaldırılmıştı.