Reel Sektörde Konkordato Patlaması

Reel sektör, yüksek enflasyon ve talep daralması nedeniyle ciddi sorunlarla karşı karşıya. İmalat sanayiinde kapasite kullanım oranı son 15 ayın en düşük seviyesine indi. İmalat PMI ise üste üste beşinci ayda da düşmeye devam etti ve 47,2 seviyesine geriledi. İç ve dış talebin daralmasıyla birlikte çalışan sayısında ciddi bir düşüş yaşandı. İlk 6 ayda yeni açılan her 5 şirkete karşılık, 1 şirket kepenk indirdi.

Ekonomik Sıkılaşmanın Etkileri

Enflasyonla mücadele kapsamında uygulanan sıkılaşma politikalarının etkileri reel sektörde giderek belirginleşti. Yüksek finansman maliyetleri ve talepteki zayıflama, üretimde gerilemeye neden oldu. İSO İmalat PMI temmuzda 47,2 seviyesine inerek sanayi üretiminin yıllık %0.1 daraldığını ve kapasite kullanım oranının %75.9’a gerilediğini gösterdi. İhracattaki %2’lik sınırlı artış yeterli gelmedi ve toplam şirket sayısında düşüş yaşandı. Temmuzda 183 firma konkordato başvurusunda bulunarak son yılların en yüksek seviyesine ulaştı.

5 Aydır Süren Üretim Yavaşlaması

Yılın ilk yarısındaki veriler, reel sektörde kırmızı alarm veriyor. İSO İmalat PMI temmuz ayında üst üste beşinci ayda da azaldı ve 47,2 seviyesine düştü. Bu da sektörün faaliyet koşullarında belirgin bir yavaşlama olduğunu gösteriyor. Siparişlerde son 20 ayın en sert düşüşü yaşandı. Elektrikli ve elektronik ürünlerde bu gerileme daha belirgin oldu. Temmuzda yalnızca gıda ürünleri sektöründe istihdam artışı görülürken, diğer sektörlerde hızlı bir çalışan sayısı düşüşü gözlemlendi.

Personel Yetersizliklerinin Etkisi

Çalışan Sayısındaki Düşüş: Son 21 ayın en yüksek hızında düşüş yaşandı. Bu, üretim hacimlerini olumsuz etkiledi.

Girdi Alımlarındaki Azalma: Talep zayıflığına bağlı olarak imalatçılar girdi alımlarını azalttı, en keskin yavaşlama metalik olmayan mineral ürünlerde gerçekleşti.

12 Bin 175 Şirket Tasfiye Kararı Aldı

Merkez Bankası’nın verilerine göre, temmuzda kapasite kullanım oranı %75.9’a inerek son 15 ayın en düşük seviyesine ulaştı. Ocak-Haziran döneminde ihracat %2 artarak 125,4 milyar dolara çıktı. Ancak, 25 sektörün 12’sinde ihracat gerileme gösterdi. Yılın ilk yarısında 52 bin 676 şirket kuruldu, 11 bin 939 şirket ise kepenk indirdi. Tasfiye sürecine giren şirket sayısı %2.3 artarak 12 bin 175’e çıktı.

🚨 Konkordato Kabusu Bitmiyor

Temmuzda konkordato talebinde bulunan firma sayısı 183 oldu ve bu, 2018-2019 döneminden sonraki en yüksek aylık seviye olarak dikkat çekti. Yılın ilk 7 ayında konkordato başvurusunda bulunan toplam firma sayısı 788'e ulaştı. İş dünyası temsilcileri ve Adalet Bakanlığı, suiistimallerin önüne geçmek için çalışmalar yapıyor.

Piyasanın Çekeceği Var!

Finansmana erişim sorunlarından dolayı piyasada karşılıksız çek sayısı artıyor. TCMB verilerine göre, Temmuz 2024'te karşılıksız çek adedi %149.9 artarak 26 bin 351'e çıktı. Böylece, seviyeler Aralık 2019'dan bu yana en yüksek düzeye ulaştı. İbraz edilen toplam çek tutarı 606.3 milyar TL'ye çıktı.

Mali İyileşmeler ve Sektörel Değerlendirmeler

Piyasadaki daralmadan muzdarip reel sektör, az hasarla atlatmaya çalışıyor. Ancak beklenti işlerin daha da kötüye gideceği yönünde.

Uzman Görüşleri

• TOBB Hazır Giyim ve Konfeksiyon Sanayi Meclis Başkanı Şeref Fayat: Yüksek faiz ve sıkılaşma politikaları nedeniyle iç piyasada durgunluk yaşandığını belirtiyor.
• İDDMİB Başkanı Çetin Tecdelioğlu: İhracattaki kıpırdanmalara rağmen mevcut kur politikaları nedeniyle rekabetçi fiyat verilemediğine dikkat çekiyor.
• TESİD Başkanı Yaman Tunaoğlu: Ekonomiyi soğutma politikalarının sektör üzerinde olumsuz etkileri olduğunu, ancak enflasyonla mücadelenin başka yolu olmadığını ifade ediyor.
• TÜRKBESD Başkanı Gökhan Sığın: Üretimde %11 azalma gerçekleştiğini belirtiyor ve ihracatta iyileşme olmazsa sektörde küçülme başlayacağını öngörüyor.

Reel Sektörde En Merak Edilen Sorular

Konkordato Nedir ve Nasıl İşler?

Konkordato, borçlarını ödeyemeyen şirketlerin alacaklılarıyla anlaşma yoluna giderek bir ödeme planı oluşturması sürecidir. Şirket, konkordato için mahkemeye başvurduktan sonra geçici mühlet kararı verilir ve bu süreçte borçlu şirketin mal varlığı üzerindeki haciz işlemleri durdurulur. Konkordatonun amacı, borçlu şirketin iflasını engellemek ve faaliyetlerine devam edebilmesini sağlamaktır. Geçici mühlet kararı sonrası belirli bir süre içinde kesin mühlet kararı verilir. Eğer bu süreçte alacaklılar konkordato teklifini kabul ederse, şirket borçlarını yeni ödeme planına göre taksitli olarak ödemeye devam eder.

Kapasite Kullanım Oranı Nedir ve Neden Önemlidir?

Kapasite kullanım oranı (KKO), bir ülkenin sanayi sektöründe mevcut üretim kapasitesinin ne kadarının kullanıldığını gösteren bir ölçüttür. Bu oran, ekonomik faaliyetlerin sağlığını ve üretim kapasitesinin etkin kullanımını değerlendirmek için kritik bir göstergedir. Yüksek kapasite kullanım oranları, üretimin tam kapasiteye yakın olduğunu ve ekonominin canlı olduğunu işaret eder. Düşük oranlar ise üretimde daralma veya talep eksikliğini gösterir. Temmuz ayında KKO’nun %75.9’a düşmesi, reel sektörde yaşanan talep daralmasının ve üretim gerilemesinin bir göstergesidir. Bu oran, ekonominin genel sağlığını ve sektörel performansı değerlendirmede önemli bir rol oynar.

İmalat PMI Endeksi Nedir ve Neyi Gösterir?

İmalat PMI endeksi, imalat sektörünün performansını izlemek için kullanılan bir ekonomik göstergedir. PMI, "Purchasing Managers' Index" (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) olarak bilinir ve 50'nin üstündeki değerler sektörde büyümeyi, 50'nin altındaki değerler ise daralmayı işaret eder. Temmuz ayında İSO İmalat PMI endeksinin 47.2 seviyesine düşmesi, sektördeki küçülmenin sürdüğünü ve mali baskıların arttığını gösterir. Bu endeks, yeni siparişler, üretim düzeyi, istihdam, tedarikçilerin teslim süreleri ve girdi maliyetleri gibi faktörleri içeren çeşitli alt göstergelere dayanarak hesaplanır. PMI endeksi, ekonominin genel sağlığını ve iş dünyasının beklentilerini anlamada etkili bir araçtır.